Populaire social media: wat je moet weten

Het veelvuldige gebruik van social media door kinderen brengt voor veel ouders allerlei angsten met zich mee. In tegenstelling tot hoe dingen vroeger verliepen, wordt nu vaker online dan offline gecommuniceerd. Zeker puberende kinderen lijken soms niet van de schermen weg te slaan, en als ouder heb je vaak geen flauw idee wat er allemaal op dat scherm gebeurt.

Hoewel je als ouder gerust wat vertrouwen in je kinderen mag hebben, is het wel fijn om te weten hoe die verschillende social media precies in elkaar steken. Dit maakt het gemakkelijker om te begrijpen waar je kind over praat als ze eens iets met je willen delen. Ook ben je je zo meer bewust van mogelijke gevaren. We sommen de meest populaire social media dan ook graag voor je op. Instagram, Facebook, Twitter, maar ook Snapchat en TikTok komen ter sprake. Voor elk van deze platformen vind je ook wat handige tips om de risico’s zo klein mogelijk te houden.

Een grote zorg voor veel ouders als het op social media aankomt, zijn de leeftijdsrestricties die daarbij komen kijken. Social media mogen vanaf 16 jaar gebruikt worden. Met toestemming van de ouders mogen kinderen vanaf 13 jaar een account openen. Is je kind jonger dan 16 en ben je het er toch mee eens dat ze een account op een sociaal platform aanmaken? Dan kun je ze het beste via jouw account op het platform laten.

Dit heeft verschillende voordelen. Ten eerste is het natuurlijk in overeenstemming met de wet. Jij bent juridisch verantwoordelijk voor wat je kind op social media doet. Als ze alleen via jouw account online kunnen, heb je dit beter in de hand. Bovendien kun je ze zo beter beschermen. Als je zorgt dat alle privacyinstellingen goed ingesteld zijn en de juiste veiligheidsmaatregelen voor jouw account genomenzijn, is je kind ook veiliger. Geef dus het goede voorbeeld en maak samen onder jouw naam een account aan op social media waar je kind zich mee uit kan leven.

Instagram

Instagram is één van de meest populaire social media-platformen van dit moment. De ouders die nog regelmatig actiefzijnop Facebook, worden vaak als ‘ouderwets’ bestempeld. Voor veel jongeren is Instagram hét medium waar je moet zijn. Grote kans dat jouw kind hier dus ook gebruik van maakt.

Hoe werkt Instagram?

Instagram is een social media-platform dat draait om het delen van foto’s. Je maakt een foto en kunt deze vervolgens met allerlei filters bewerken en mooier maken. Wanneer je deze deelt, kun je hashtags gebruiken om de foto makkelijker vindbaar te maken. Met de hashtag #beach of #bestfriends vind je bijvoorbeeld direct alle foto’s die in deze categorieën vallen. Anderen kunnen je foto ‘liken’ of er een opmerking bij achterlaten.

Tegenwoordig is Instagram zo populair dat veel influencers – online persoonlijkheden die op wat voor manier dan ook invloed uitoefenen op hun publiek – het gebruiken om een specifieke doelgroep te bereiken. Zo zijn er hashtags voor boekenliefhebbers (#bookstagram), voor joggers (#instarun) en voor mensen met huisdieren (#petstagram). Het gevaar van Instagram is natuurlijk dat mensen hun leven vaak mooier afbeelden dan het in werkelijkheid is. Dat kan voor onmogelijke streefbeelden en onzekerheid bij kinderen en jongeren zorgen.

Kenmerken van Instagram

Hoewel Instagram over het algemeen een heel positieve app is, zitten er ook negatieve kanten aan dit platform. Als je kind vooral topmodellen, influencers en andere ‘grote’ invloeden volgt, kan dat slecht zijn voor hun zelfbeeld. Gelukkig zijn er ook influencers die het stigma van een ‘perfect online leven’ juist proberen te verbreken en zo een positief effect hebben.

Hoe dan ook, Instagram is razend populair. Kinderen willen steeds vroeger onderdeel zijn van deze online community. Als ouder heb je lang niet altijd zicht op wat er binnen de virtuele muren van deze app gebeurt. Daarom geven we je hier een aantal pointers.

Kinderen kunnen naast publieke profielen – waar je als ouder nog enigszins kunt zien wat er gaande is – ook privéprofielen aanmaken. Bij zo’n profiel moet je de eigenaar officieel toestemming vragen om hun profiel te bekijken. Dit is goed voor de privacy van je kind, maar het kan jou er ook van weerhouden om te zien wat je kind online plaatst.
Hoewel Instagram en andere sociale media pas vanaf 13 jaar gebruikt mogen worden (en tot 16 jaar alleen met toestemming van de ouders), is het voor kinderen steeds gemakkelijker om een e-mailadres aan te maken waar ze een andere leeftijd op aangeven. Dit e-mailadres kan vervolgens gebruikt worden om profielen op onder andere Instagram aan te maken.
Instagram wordt over het algemeen al vanaf groep 8 gebruikt. Kinderen willen steeds jonger onderdeel zijn van deze community. Zorg dat je met je kind over dit soort dingen kunt praten en kijk samen naar hun Instagram-account. Als je weet wat er speelt, kun je ze beter beschermen.
Instagram kan gebruikt worden om berichten mee te versturen. Ook vreemden kunnen connectieverzoeken sturen en vervolgens met kinderen in contact komen.
Met Instagram Stories kunnen gebruikers 24 uur lang bepaalde filmpjes, foto’s of teksten delen met hun volgers. Vaak wordt deze optie gebruikt om te laten zien waar je op dat moment bent of om updates te geven over je dag. Na 24 uur zijn deze korte fragmenten niet meer te zien, behalve voor de eigenaar van het account. Deze kan ervoor kiezen om ze altijd beschikbaar te maken onder een ‘highlight’ die vervolgens zichtbaar is op hun profiel.
Het scrollen, liken, delen en geliked worden op Instagram kan verslavend werken. Zeker onzekere kinderen en jongeren kunnen de mening van ‘het internet’ zó belangrijk gaan vinden dat hun zelfbeeld eronder lijdt. Door hier samen over te praten en uit te leggen dat ze de hoogtepunten van iemand’s Instagram-account niet moeten vergelijken met hun eigen leven, kun je dit voorkomen.
Er zijn een aantal gevaarlijke hashtags waar kinderen en volwassenen nare berichten delen. Vaak gaat dit over mentale gezondheid. Voorbeelden zijn #depressed en #lifesucks. De berichten die onder deze tags gevonden worden, kunnen erg verdrietig zijn en een slechte invloed hebben op je kind. Dit is niet altijd het geval: soms zijn er juist opbeurende foto’s en video’s te vinden onder deze hashtags. Bovendien helpt Instagram zijn gebruikers ook een handje: als je hashtags opzoekt die lijken te suggereren dat het niet zo goed met je gaat, zoals #depressed, dan verschijnt er een automatische pop-up op je scherm. Het bericht in deze pop-up vertelt je waar je eventueel hulp kunt vinden.
Het delen van momenten wordt met apps zoals Instagram belangrijker dan het werkelijk ervaren ervan. Een moment is als het ware niet ‘echt’ wanneer het niet eerst gedeeld is op social media. Hierdoor loop je het risico veel moois te missen.
Openbaar gedeelde foto’s kunnen ‘gestolen’ en gebruikt worden voor allerlei doeleinden. Het kan daarbij gaan om identiteitsfraude, cyberpesten of andere gevaarlijke activiteiten. Ook worden foto’s nog wel eens misbruikt voor reclamedoeleinden. Het is daarom verstandig om bewust om te gaan met wat je online zet. Praat dus met je kind over de risico’s en kijk samen naar de privacyinstellingen van Instagram. De grote social mediaplatformen bieden vaak de optie om cyberpesten te rapporteren.

Snapchat

Snapchat is een populaire app onder jongeren, bijna net zo populair als Instagram. Je hebt er vast van gehoord: de app waar je een foto maakt, deze met allerlei leuke filters bewerkt en vervolgens met je ‘vrienden’ deelt. Je kunt jezelf konijnenoren geven of regenbogen op je scherm laten verschijnen. De kans bestaat dat je er zelf ook gebruik van maakt. Eerlijk is eerlijk, die filters zijn ontzettend leuk om mee te spelen.

Hoe werkt Snapchat?

Zodra je de Snapchat-app opent, kun je een foto of video van jezelf maken. Deze kun je vervolgens bewerken met tekst, stickers en door zelf te tekenen. Natuurlijk zijn er ook de talloze Snapchat-filters die je toe kunt passen. De foto’s op Snapchat kunnen openbaar gedeeld worden óf in een privébericht naar één of meerdere contactpersonen verzonden worden. De ‘Snap’ blijft vervolgens voor een bepaalde tijd zichtbaar – meestal een paar seconden. Zodra je vrienden je update hebben gezien, kunnen ze deze niet (altijd) meer terugkijken, tenzij de Snap onderdeel is van je ‘Story’. Daar blijft de update 24 uur lang zichtbaar. Ook kun je de posts en Stories van vrienden bekijken. Je hebt daarnaast toegang tot openbare Snaps die door gebruikers over de hele wereld zijn gemaakt.

Kenmerken van Snapchat

Ook Snapchat is vooral een ontzettend positieve app. De filters zijn leuk, vragen wat creativiteit van de gebruikers en werken regelmatig met thema’s zoals kerst of Halloween. Snapchat is een leuk medium voor kinderen en jongeren om met elkaar in contact te blijven. Het nadeel hiervan is natuurlijk dat kinderen op jonge leeftijd dagelijks bezig zijn met het ‘verbeteren’ van hun eigen foto’s. Dat brengt risico’s met zich mee wat betreft het zelfbeeld van je kind.

Snapchat mag officieel pas vanaf 13 jaargebruikt worden, indien er toestemming is van de ouders. Je kind kan deze leeftijdsgrens echter gemakkelijk omzeilen door een hogere leeftijd in te voeren bij het aanmaken van het account.
Snapchat wordt vaak al gebruikt door kinderen in groep acht of de eerste klas van de middelbare school. De korte beschikbaarheid van Snaps is voor veel jongeren erg aantrekkelijk. Ze denken zo hun leven online te kunnen delen zonder dat ze grote privacyrisico’s lopen.
Hoewel Snapchat bekend staat om zijn korte interacties en tijdelijke beschikbaarheid van berichten, is er wel degelijk een mogelijkheid om een Snap opnieuw af te spelen. Dit kan één keer, waardoor je de Snap in totaal dus twee keer kunt zien.
Snapchat kan erg verslavend werken. Stories op de app verdwijnen na 24 uur. Dit zorgt ervoor dat je minimaal één keer per dag op de app moet zijn als je niets wilt missen.
De privacyinstellingen van Snapchat kunnen ingesteld worden op ‘alleen vrienden’ om onbekenden geen toegang te geven tot je account. Staan de instellingen op ‘openbaar’, dan kan iedereen op Snapchat je Snaps en Stories bekijken.
Snapchat heeft zijn eigen chat waar je met vrienden kunt praten. Dit kan zowel in groepen als één op één. In je instellingen kun je aangeven of je alleen maar door vrienden benaderd wilt worden, of dat iedereen een gesprek met je kan beginnen. De berichten in deze chats worden verwijderd zodra alle deelnemers ze gelezen hebben.
Het feit dat foto’s automatisch verwijderd worden, maakt dat Snapchat ook veel gebruikt wordt voor doeleinden zoals sexting.
Hoewel een Snap na 24 uur automatisch ‘verdwijnt’, betekent dat niet altijd dat die foto of dat filmpje compleet van het internet verdwenen is. Screenshots zijn zo gemaakt. Heb het hierover met je kind en leg uit dat Snapchat’s kortdurende content alsnog tegen ze gebruikt kan worden. Ook logt Snapchat zelf veel gegevens over je kind.

YouTube

Je zou het misschien niet direct als ‘social media’ zien, maar toch valt YouTube ook onder deze noemer. Het is namelijk niet alleen een platform om video’s te bekijken; iedereen met een account kan zijn eigen video’s uploaden en openbaar maken. Ook is er de mogelijkheid om op video’s te reageren, waardoor mensen het gesprek met elkaar aan kunnen gaan.

Hoe werkt YouTube?

YouTube is in eerste instantie een videoplatform: je kunt er miljoenen filmpjes bekijken. Van grappige vlogs tot how-to-video’s en muziekvideo’s. YouTube wordt ook regelmatig door scholen gebruikt; je vindt er allerlei informatieve en leerzame content. Daarnaast is YouTube leuk als hobby. Zo leer je in een paar minuten hoe je je eigen ijs maakt of hoe je dat ene level van je favoriete game uitspeelt. Het feit dat je enkel passief hoeft te luisteren en kijken, maakt YouTube ontzettend interessant voor kinderen en jongeren. Het is gemakkelijk, heeft een oneindige hoeveelheid content en vergt weinig energie.

Kenmerken van YouTube

YouTube is al jaren ontzettend populair onder zowel kinderen en jongeren als volwassenen. Het enorme aanbod aan video’s heeft voor ieder wat wils. Jongeren leren hun make-up te doen door de tutorials van NikkieTutorials, James Charles en talloze andere creators te volgen. De videoclips van artiesten zoals Ariana Grande en One Direction zijn gratis te bekijken. Kanalen als SciShow leren kijkers gratis over onderwerpen zo divers als psychologie, natuurkunde en literatuur. Ook kan iedereen het laatste nieuws volgen via de kanalen van officiële kranten en nieuwskanalen. YouTube bevat video’s van mensen over de hele wereld; iedereen kan er iets op plaatsen. Hoewel dit veel voordelen met zich meebrengt, waaronder internetvrijheid, komt het natuurlijk ook met de nodige risico’s.

Een groot aantal video’s en vlogs zijn in scene gezet. Zo proberen uploaders de publieke opinie te beïnvloeden of kijkers een specifiek product te laten kopen. Een influencer kan YouTube bijvoorbeeld gebruiken om een nieuwe serie make-up producten te promoten onder jonge meisjes. In de ogen van kinderen is alles wat op YouTube gebeurt echt, en dus zien zij ook de geacteerde video’s als de oprechte mening van hun favoriete influencers.
De video’s op YouTube zijn niet altijd waar. Iedereen kan zomaar een video uploaden en de inhoud wordt niet gecontroleerd. Daardoor kunnen mensen zeggen wat ze willen en daar een filmpje van online plaatsen. Het is het beste om je kind (en jezelf) aan te leren om informatie altijd bij betrouwbare bronnen te checken vóór je het voor waarheid aanneemt.
Ook YouTube kan kinderen onzeker maken. Er komen erg veel ‘ideaalbeelden’ voorbij in de talloze video’s. Die lijken allemaal perfect. Dit kan het zelfbeeld van je kind aantasten. Als je kind zijn of haar hele leven, inclusief ups en downs, gaat vergelijken met het beeld dat iemand online van zichzelf geeft, kan je kind onrealistische verwachtingen krijgen.
De vrijheid die op YouTube te vinden is, brengt ook gevaren met zich mee. Zo zijn er constant nieuwe online challenges te vinden die zich razendsnel onder jongeren verspreiden. Waar sommige challenges onschuldig en zelfs heel leuk zijn (zoals de mannequin challenge of de ALS ice bucket challenge), hebben andere uitdagingen gevaarlijke gevolgen. In sommige gevallen hebben we het zelfs over een mogelijke dodelijke afloop, zoals bij de choking game.
Op YouTube kom je veel reclames tegen. In sommige gevallen zijn de advertenties erg zichtbaar, omdat ze vóór of tijdens een video getoond worden. In andere gevallen is de reclame verwerkt in een geacteerde video, zoals eerder besproken. Bovendien kun je op YouTube ook films en merchandise kopen. Dit kan gevaarlijk zijn als je kind nog niet goed met geld om weet te gaan, maar wel ingelogd is met een account dat aankopen toestaat.
De reacties onder video’s kunnen ontzettend gemeen en harteloos zijn. De ‘comments’ vormen dé plek voor interactie op YouTube. Vaak is dit echter negatief. Video’s worden compleet afgekraakt en mensen worden lelijk of talentloos genoemd. Ook komen er vaak discussies en ruzies voor in de reacties. Dit kan gevaarlijk zijn wanneer je kind zelf comments plaatst of video’s online plaatst. Door je kind te leren dat ze ook op het internet op een nette manier met anderen moeten communiceren, kun je voorkomen dat ze de reacties onder YouTube video’s gaan zien als de standaard.

TikTok

TikTok is een redelijk nieuwe rage. De app heette voorheen Musical.ly, maar heeft nu een compleet nieuwe look en nieuwe naam gekregen. Het Chinese bedrijf TikTok heeft Musical.ly overgenomen, omdat de app in China niet goed leek te werken. Ook Musical.ly was al redelijk populair onder de jeugd, maar inmiddels is TikTok uitgegroeid tot één van de meest gedownloade apps van 2018. Kinderen en jongeren zijn er dol op.

Hoe werkt TikTok?

Op TikTok staat muziek centraal. Het geeft gebruikers de kans om leuke, korte muziekvideo’s te maken met zichzelf in de hoofdrol. Sinds zijn lancering is de app ontzettend populair onder jongeren geworden en heeft het maken en kijken van dit soort video’s zich massaal over de wereld verspreid. De app is gemakkelijk in gebruik en heeft een bibliotheek met fragmenten uit de nieuwste populaire liedjes. Ook geeft het je de mogelijkheid om vrienden en beroemdheden te volgen en speciale uitdagingen aan te gaan.

De gebruiker kiest een liedje en maakt een korte video waarin dit liedje op de achtergrond afgespeeld wordt. De video kan vervolgens bewerkt worden met allerlei filters en effecten. Is de video helemaal af? Dan kun je hem met de wereld delen. Hoe origineler de video (denk aan dansen, playbacken en handbewegingen), hoe meer waardering je uiteindelijk ontvangt. Zo kunnen video’s van een paar seconden gemakkelijk viraal gaan.

Kenmerken van TikTok

De directe populariteit van TikTok is verbazingwekkend: in no-time maakten jongeren van over de hele wereld iedere dag de meest originele korte videoclips. Net als op andere social media zoals Instagram en Snapchat, kunnen de korte clips ook bij TikTok bewerkt worden met allerlei filters en leuke effecten. Het is een ontzettend creatieve app.

Ook TikTok mag pas vanaf 13 jaar gebruikt worden, mits er toestemming van de ouders is. Toch is deze app vooral op jongere leeftijd erg aantrekkelijk en is het mogelijk om om deze leeftijdsrestricties heen te komen. Als ouder is het het beste om met je kind in gesprek te gaan over de app en samen het account te beheren.
TikTok is een open sociaal netwerk. Dit betekent dat de profielfoto’s en persoonlijke gegevens die je op TikTok zet, door iedereen gezien kunnen worden. Veel gebruikers kiezen dan ook voor een onduidelijke profielfoto en een ‘nepnaam’ om zo hun privacy te beschermen.
De meest populaire ‘Musers’ (gebruikers van TikTok) zijn vaak beroemdheden. Een voorbeeld van Musers die door TikTok (toen nog Musical.ly) bekend werden, is de Duitse tweeling Lisa en Lena, die meer dan 32 miljoen volgers op de app hebben. Enerzijds kunnen dit soort persoonlijkheden veel inspiratie bieden, anderzijds kunnen deze een negatief effect op het zelfbeeld hebben.
Wanneer je TikTok-account openbaar is, kunnen gemaakte video’s door iedereen bekeken worden. Het profiel kan ook op ‘privé’ ingesteld worden, waarna de video’s alleen zichtbaar zijn voor je volgers. Om dit te doen, moet je bij de privacyinstellingen van de app zijn. Wellicht is het handig om dit samen met je kind te regelen.
Ook op TikTok kun je reacties achterlaten en video’s van anderen liken of delen. Een gebrek aan likes of een nare reactie onder een filmpje kan kinderen een onzeker gevoel geven.
Op TikTok kan iedereen vriendschapsverzoeken ontvangen. Op deze manier zou je kind in contact kunnen komen met vreemden die slechte bedoelingen hebben.

Facebook

Hoewel de meeste kinderen en tieners Facebook als een platform voor ‘oude mensen’ beschouwen, wordt het nog regelmatig gebruikt. Facebook blijft ook vanwege recente privacyzorgen een belangrijke vorm van social media om te bespreken.

Hoe werkt Facebook?

Facebook is een social networking-site waar leden hun persoonlijke interesses met anderen kunnen delen. Dit gebeurt over het algemeen in de vorm van tekstberichten, foto’s of video’s. Berichten kunnen overal over gaan, van welk restaurant de beste pizza’s bakt tot een grappige anekdote van een collega op werk. Wie deze berichten kan zien, hangt af van je privacyinstellingen. Er zijn drie opties. Je kunt je berichten zichtbaar laten zijn voor iedereen, voor vrienden en vrienden van vrienden, of enkel voor vrienden. Alle mensen die je bericht kunnen zien, hebben vervolgens de mogelijkheid om hierop te reageren en het te ‘liken’.

Kenmerken van Facebook

Hoewel Facebook steeds minder door kinderen en jongeren wordt gebruikt, blijft het medium actief op de markt aanwezig. Bovendien is het bedrijf achter Facebook óók het bedrijf achter grote platformen zoals Instagram en WhatsApp. Facebook heeft regelmatig onrust veroorzaakt omdat het niet goed omging de privacy van zijn gebruikers. Zo werd er gespeculeerd dat Facebook meer informatie over zijn gebruikers verzamelde dan de gebruikers hadden aangegeven en dat het bedrijf de privégegevens van gebruikers bovendien doorverkocht aan derden.

Twitter

Net als Facebook is ook Twitter een platform dat vaak pas op oudere leeftijd wordt gebruikt. De interesse van kinderen en jongeren in dit social medium is over het algemeen vrij laag. Vaak komt dat pas in de latere fasen van de puberteit, mits er tegen die tijd niet weer een andere app is die de functie van Twitter heeft overgenomen.

Hoe werkt Twitter?

Twitter is een soort mini-blog. Het is dus vooral tekstgebonden. Elke ’tweet’ (een bericht op Twitter) mag een maximaal aantal karakters lang zijn. Nu is dit aantal 280, al was het een lange tijd maar 140 karakters. Dit zorgt ervoor dat je alles erg kort en bondig moet formuleren. Twitter draait om het plaatsen van interessante berichten, het genereren van likes en volgers en het op de hoogte blijven van de personen of organisaties waar jij interesse in hebt. De korte tweets passen perfect in het snelle ‘internetcultuurtje’ dat zo veel mogelijk informatie in zo weinig mogelijk tijd over probeert te brengen.

Kenmerken van Twitter

Twitter wordt niet alleen door ‘de gemiddelde burger’ gebruikt. Je komt er ook veel beroemdheden, organisaties en belangrijke bedrijven tegen. Zo heeft zelfs Donald Trump een eigen Twitteraccount waarmee hij regelmatig in het nieuws verschijnt. Twitter brengt mensen in die zin dichter bij elkaar: je kunt nu je telefoon pakken, een account aanmaken en direct een tweet naar President Trump sturen. Juist dit maakt Twitter zo interessant voor de oudere doelgroep en wellicht ook minder prikkelend voor jongere generaties.

Belangrijke nieuwsitems staan vaak al op Twitter voor je ze op de radio of tv voorbij hoort komen. Je krijgt alle laatste nieuwtjes van personen en organisaties direct te zien.
Wanneer je de juiste mensen volgt, kun je hele specifieke informatie te weten komen die je normaliter misschien niet had ontdekt. Omdat jij kiest wie je volgt, kan dit er wel toe leiden dat je in een politieke ‘bubbel’ terechtkomt. Je volgt hoogstwaarschijnlijk alleen de accounts die dingen zeggen waar je het mee eens bent. Hierdoor zie je deze berichten elke keer terug op je tijdlijn, zonder de tegenargumenten te zien.
Net als andere social media wordt er ook op Twitter geadverteerd. Deze advertenties zie je regelmatig terug op je tijdlijn.
Tweets kunnen gedeeld (geretweet) en geliked worden. Daarnaast kan er een reactie achter worden gelaten. Op Twitter zijn deze reacties vaak een stuk scherper en/of intellectueler dan op een medium als Facebook.
Twitter wordt vaak gebruikt als medium voor bedrijven en ondernemers. Het is de ideale manier om een doelgroep op een professionele en toch informele manier aan te spreken en je diensten of producten onder het oog te brengen. Ook andersom werkt het: als je als klant een probleem hebt met een bepaalde dienst, kun je via Twitter om hulp vragen.
Vaak gebruiken influencers Twitter om direct met hun fans te praten en ze op de hoogte te brengen van hun nieuwste werk. Een bekende YouTuber kan Twitter bijvoorbeeld gebruiken omde link van hun laatste upload te delen of fans te vragen mee te denken over video-ideeën.
Op het platform kun je openbaar antwoorden op een tweet of een privébericht sturen die alleen de persoon in kwestie kan zien. Houd er rekening mee dat men altijd een screenshot kan maken van deze privéberichten. Geen enkele informatie is volledig privé zodra je het op Twitter zet.
Een Twitter-account kan op privé gezet worden. Dit betekent dat andere profielen je een volgverzoek kunnen sturen. Als je deze hebt geaccepteerd, kunnen ze jouw tweets zien, anders niet. Dit kun je regelen in de instellingen van Twitter.

Discord

Discord is een relatief nieuwe manier van online communiceren. Het is een gratis applicatie waarop gebruikers door middel van tekst, audio of video met elkaar kunnen praten. Discord wordt hoofdzakelijk gebruikt tijdens het gamen: spelers houden via Discord contact met elkaar en kunnen zo praten terwijl ze een spel aan het spelen zijn. Dit maakt het gemakkelijker om in teams te werken en maakt het gamen nóg leuker.

Hoe werkt Discord?

Discord is als het ware een soort Skype. Je maakt heel gemakkelijk een account aan en creëert je eigen ‘channels’. Discord heeft tekstkanalen en spraakkanalen. Zodra je in een spraakkanaal bent, kun je je microfoon activeren en live praten met alle andere leden die op dat moment op hetzelfde kanaal zitten. Je kunt vrienden uitnodigen en aan de chat toevoegen omje teamzo compleet te krijgen.

Kenmerken van Discord

Er zitten meer dan 130 miljoen gebruikers op Discord, maar je kunt niet direct met al die mensen praten. Discord is dus niet echt een traditionele vorm van social media. Toch wordt het door veel kinderen en jongeren gebruikt en is het niet heel lastig om contact te maken met vreemden. Je kunt bijvoorbeeld via de Discord community eenvoudig publieke servers binnenstappen. Discord lijkt daardoor misschien een vreemde en gevaarlijke omgeving. Hier zijn een aantal kenmerken en regels van Discord om je er wat beter bekend mee te maken.

Discord is een gratis applicatie die je online kunt downloaden. Het werkt op je laptop en computer, maar ook op je tablet en smartphone.
Op Discord kun je zelf een server maken en vrienden uitnodigen of je aansluiten bij een bestaande server. Bij publieke servers kun je zo aansluiten, terwijl je voor privéservers een uitnodiging nodig hebt.
Via de website disboard.org kun je bestaande Discord-servers opzoeken en daar lid van worden. Zo is het voor iedereen heel gemakkelijk om met vreemden in contact te komen.
Kinderen onder de 13 jaar zijn niet toegestaan op Discord. Als Discord erachter komt dat je kind jonger is dan 13, wordt zijn of haar account automatisch uitgeschakeld. Tussen de 13 en 16 jaar hebben kinderen toestemming van hun ouders nodig.
Qua uiterlijk lijkt Discord een beetje op Slack, al heeft Slack alleen tekstkanalen en is dat meer gericht op het bedrijfsleven in plaats van op entertainment en gamen.
Het is mogelijk om een Discord-server te ‘flooden’. Dit gebeurt wanneer een heleboel accounts tegelijkertijd hetzelfde kanaal binnengaan en het op die manier ‘overnemen’. Meestal zijn dit geautomatiseerde bots die er dan voor zorgen dat de server niet langer werkt. Om te voorkomen dat dit bij de server van je kind gebeurt, is het het beste om de server niet publiekelijk delen.
Ook kun je Discord koppelen aan andere apps, zoals Spotify. Op die manier kun je samen met anderen tegelijkertijd dezelfde muziek luisteren.
Discord is beschikbaar voor Windows, MacOS, Android, iOS en Linux, maar werkt ook gewoon in je browser. Je hoeft dus geen programma of app te downloaden om Discord te gebruiken.

Twitch

Net als Discord, wordt ook Twitch veel gebruikt door gamers. Het verschil tussen Discord en Twitch is dat Discord draait om communicatie die van twee kanten afkomt, terwijl Twitch vooral een live streaming-platform is. Je kind zal snel met deze site in contact komen als hij of zij graag gamet of video’s kijkt van mensen die gamen. Ze kunnen bijvoorbeeld via YouTube terechtkomen bij het Twitch-kanaal van iemand die ze al een tijdje online volgen.

Hoe werkt Twitch?

Zodra je naar twitch.tv surft, kun je naar hartenlust andermans streams bekijken. Hier heb je geen inloggegevens of account voor nodig. Het voordeel hiervan is dat je dit enigszins anoniem kunt doen. Je kunt door middel van de zoekbalk en het gebruiken van categorietags zoeken naar een stream die je wilt zien. Met een simpele muisklik ben je zo kijker van een stream. Voor alle andere functies, inclusief het chatten in de streamchat, moet je een account aanmaken.

Kenmerken van Twitch

Het idee van livestreams schrikt je misschien af. Een kanaal zoals Twitch heeft veel mogelijkheden en komt dus ook met veel mogelijke gevaren voor je kind. Tegelijkertijd is het een ontzettend leuke plek waar ze kunnen genieten van hun favoriete spelletjes en hun enthousiasme kunnen delen. Bovendien leren zeals ze zelf streamenook nog eens slim omgaan met technologie.

Je hebt geen Twitch-account nodig om streams te kunnen bekijken. Je kind kan dus genieten van de spellen die anderen spelen zonder zelf op Twitch te zitten en zijn of haar privacy te moeten regelen. Ze hebben wél een account nodig als ze gebruik willen maken van alle andere functies die Twitch biedt.
De website van Twitch is onderverdeeld in verschillende categorieën. Er zijn allerlei soorten streams te vinden als je zoekt op de juiste tags, zoals ‘shooter’, ‘MMORPG’ of ‘vechten’. Daarnaast zijn er categorieën die niet direct iets met gamen te maken hebben. Zo kun je onder ‘IRL’ allerlei streams vinden waar streamers met kijkers chatten, live koken, muziek spelen of zelfs knutselen voor de camera.
Officieel is Twitch voor kinderen van 13 jaar en ouder. Twitch raadt ouders aan om kinderen tussen de 13 en 18 jaar alleen onder toezicht gebruik te laten maken van de dienst, maar ze erkennen ook dat het niet altijd even realistisch is om deze regels na te leven.
De streams op Twitch zijn vrijwel allemaal live. Dit komt met gevaren: de content kan niet vooraf worden gecontroleerd. Streamers en gebruikers in de chat kunnen zeggen wat ze willen. Ook kunnen er ongeschikte beelden voorbijkomen. De spellen die op Twitch gespeeld worden, hebben allemaal hun eigen leeftijdsrestricties. Als je jonge kind naar een stream van een spel voor 18+ kijkt, kan dit slechte effecten hebben.
Op veel officiële streams gebruikt Twitch een filtersysteem dat de chat censureert. Ook zijn er live-moderators die de chats in de gaten houden om zevoor alle leeftijdenveilig te houden.
Hoewel andere platformen zoals Instagram, Facebook en YouTube ook de optie hebben om live te streamen, staat dit op Twitch veel centraler. Er is dus een behoorlijke kans dat je kind zelf ook wil streamen. Dit is heel leuk, maar kan ook voor veel gevaren zorgen. Als je kind in zijn of haar slaapkamer live aan het streamen is, krijgen kijkers alles mee. Is er een raam met uitzicht in beeld of ligt er ergens een envelop met jullie thuisadres, dan kunnen vreemden vervelende dingen doen met die informatie. In de VS zorgt ‘Swatting‘ bijvoorbeeld voor heel wat problemen: kijkers van een stream bellen voor de grap de politie en sturen die naar het adres van een Twitcher, die op dat moment aan het streamen is. Zo kunnen ze live zien hoe de politie binnenvalt.
Ook groomingis een probleem op Twitch. Zo werd een aantal jaar geleden bekend dat een populaire Minecraft-Twitcher online misbruik bleek te maken van minderjarige meisjes.
Twitch is langzaam uitgegroeid tot een volledige vorm van social media. Twitch-gebruikers kunnen anderen volgen en berichten sturen. Ook is er bij elke stream een chatroom waar gebruikers met elkaar in contact kunnen komen. In 2017 heeft Twitch de ‘Pulse‘-feature geïntroduceerd. Dit werkt als een soort Facebook-tijdlijn waar gebruikers statusupdates kunnen delen en op de updates van anderen kunnen reageren.
Verschillende streamers op Twitch verdienen genoeg geld met het streamen om zichzelf te onderhouden. Twitch is dus hun fulltime baan. Dit geld verdienen ze door middel van betaalde abonnementen, donaties, sponsors, advertenties en affiliate-verkopen.
Twitch raadt ouders aan om met hun kinderen te praten over wat ze op het platform doen en om wellicht zelf ook mee te kijken. Dit is vaak ontzettend leuk en zorgt ervoor dat ouders en hun kinderen samen kunnen zorgen voor een veilige internetomgeving.

Naast de populaire social media die we hier besproken hebben, zijn er nog talloze andere apps waarmee je kind met anderen in contact kan komen. Sommige apps, zoals TikTok en Instagram, zijn ontzettend populair onder de jeugd, terwijl andere platformen, zoals Facebook en Twitter, het minder goed doen. Toch zou je kind interesse kunnen hebben in elk van deze social media.

Probeer ten alle tijden op de hoogte te zijn van welke apps je kind gebruikt en hoe hij of zij daarmee omgaat. Duik eventueel samen de privacyinstellingen in om ervoor te zorgen dat hun foto’s en berichten niet zomaar voor iedereen te zien zijn. De leeftijdsrichtlijnen voor social media zijn vaak erg strikt. De jongste leeftijd die op bijna alle platformen is toegestaan, is 13 jaar. Tussen de 13 en 16 jaar is het in Nederland bovendien verplicht om toestemming van de ouders te hebben. Toch is de kans groot dat je kind al eerder gebruik wil maken van deze media. Afhankelijk van de situatie, is het waarschijnlijk het beste om dit toe te laten, mits ze zich aan jouw regels houden en jullie samen het account beheren. Maak in deze gevallen bovendien altijd een account voor jezelf aan, waarmee zij dan op het platform kunnen. Zo houden jullie je aan de wet en is het gemakkelijker om een oogje in het zeil te houden.

Populaire social media: wat je moet weten - VPNGids.nl (8)

David JanssenAuteur

Cybersecurity analist

David is cybersecurity analist en een van de oprichters van VPNgids.nl. Sinds 2014 heeft hij internationale ervaring opgedaan in het werken met overheden, NGO’s en de private sector als cybersecurity- en VPN-deskundige en adviseur.

Meer artikelen uit de sectie Kind en jeugd

Populaire social media: wat je moet weten - VPNGids.nl (9)

Wat doet mijn kind op internet: de 6 beste apps voor ouderlijk toezicht

9 april 2024

Populaire social media: wat je moet weten - VPNGids.nl (10)

Likee: Houd je kinderen weg van deze gevaarlijke TikTok-kloon

15 juni 2023

Populaire social media: wat je moet weten - VPNGids.nl (11)

Sociale media in VR: zijn social VR-apps veilig voor kinderen?

13 juni 2024

Populaire social media: wat je moet weten - VPNGids.nl (2024)